Halloween, obchodzone 31 października, to nie jest amerykańska tradycja. Jej początki sięgają celtyckiego święta Samhain, co znajduje potwierdzenie w staroirlandzkiej literaturze z X wieku. Do Stanów Zjednoczonych dotarła dopiero w połowie XX wieku i tu została skomercjalizowana.
Celtyckie święto Samhain
Jak już wspomnieliśmy, początków Halloween należy szukać w dawnych tradycjach europejskich, a konkretnie w starożytnym święcie celtyckim Samhain, z terenów dzisiejszej Irlandii, Wielkiej Brytanii i północnej Francji.
Samhain obchodzono na koniec sezonu żniw i początek zimy, czyli w noc z 31 października na 1 listopada. Celtowie wierzyli, że właśnie w tę noc granica między światami żywych i umarłych jest najcieńsza — duchy mogły więc swobodnie się między nimi przemieszczać.
Halloween trafiło do Ameryki Północnej w XIX wieku.
Podczas Samhain ludzie rozpalali wielkie ogniska, przebierali się w skóry, zakładali maski, a przed domami umieszczali wycięte z rzep groteskowe facjaty. Wszystko po to, żeby odstraszyć złe zjawy i ochronić przed nimi swoje plony oraz domostwa.
Przodkowie dzisiejszych Irlandczyków i Szkotów składali także ofiary w postaci produktów rolnych i zwierząt, by zapewnić sobie ochronę i pomyślność w nadchodzącym roku.
Połączenie z chrześcijaństwem
Kiedy chrześcijaństwo zaczęło się rozprzestrzeniać w Europie, wiele dawnych świąt pogańskich uległo chrystianizacji. W VIII wieku papież Grzegorz III wyznaczył 1 listopada na Dzień Wszystkich Świętych (All Hallows’ Day), aby uhonorować zmarłych świętych, a wieczór 31 października nazwano Wieczorem Wszystkich Świętych (All Hallows’ Eve). Nazwa ta z czasem przekształciła się w „Halloween”.
Irlandzcy imigranci w USA
Halloween trafiło do Ameryki Północnej w XIX wieku wraz z falą irlandzkich imigrantów. To oni przywieźli ze sobą tradycję wycinania twarzy w rzepach, które w Ameryce zastąpiono dyniami. Dynie były bardziej dostępne i łatwiejsze do wydrążenia.
Zwyczaj „cukierek albo psikus” (trick-or-treating) wyewoluował z kolei z przebierania się i odwiedzania sąsiadów w poszukiwaniu smakołyków.
Halloween współcześnie
Dziś Halloween jest jednym z najważniejszych komercyjnych wydarzeń w Stanach Zjednoczonych. Coraz bardziej zyskuje na popularności na całym świecie zarówno wśród dzieci jak i dorosłych. Obecnie ma wymiar głównie rozrywkowy i popkulturowy. Stał się swego rodzaju symbolem jesieni.
Podsumowanie
Halloween łączy w sobie elementy dawnych celtyckich wierzeń z chrześcijańskimi tradycjami i współczesną kulturą masową, tworząc ciekawą mieszankę dawnych rytuałów oraz nowoczesnych zwyczajów.
Szukasz inspiracji na wieczór Halloween? Obejrzyj ten film i daj znać, czy zgadzasz się ze Stephenem Kingiem.
Zdjęcie tytułowe: Unsplash/Szabó János