Zastanawiasz się czasem, dlaczego na plakacie filmu widnieje oznaczenie „7+” lub „PG-13”? Kto wyznacza kategorie wiekowe dla filmów i bajek? I co najważniejsze, co one dokładnie oznaczają? Dowiesz się z tego wpisu.
Kto nadaje kategorię wiekową?
Najpierw ustalmy, kto określa kategorię wiekową filmu, bajki. Czy są to wytwórnie filmowe? Otóż nie. Zajmują się tym niezależne instytucje lub komisje. Zobaczmy to na przykładach.
| Kraj | Instytucja | Przykładowe oznaczenia |
| Polska | Dystrybutor / PISF* | 0+, 7+, 12+, 15+, 18+ |
| USA | MPA (dawniej MPAA) | G, PG, PG-13, R, NC-17 |
| Wielka Brytania | BBFC | U, PG, 12A, 15, 18 |
| Francja | CNC | Tous publics, 10, 12, 16, 18 |
| Niemcy | FSK | 0, 6, 12, 16, 18 |
* W Polsce klasyfikacji dokonuje zwykle dystrybutor filmu, ale podlega ona przepisom ustawy o kinematografii i nadzorowi instytucji państwowych.
Producenci pośrednio wpływają na kategorię wiekową filmu, mimo że nie nadają jej samodzielnie. Kierują się przy tym określonymi regułami, np. niższy rating = większa dostępność dla dzieci i szkół = większe zyski. Przed zgłoszeniem filmu do klasyfikacji często dostosowują treść, by uniknąć zbyt wysokiej kategorii (np. usuwają przekleństwa, łagodzą przemoc itp.).
Co oznaczają poszczególne kategorie?
Przykład: Polska
0+ – film odpowiedni dla każdego widza, w tym najmłodszych dzieci
7+ – może zawierać drobne napięcia lub trudniejsze tematy, wskazany nadzór dorosłych
12+ – możliwe sceny przemocy, smutku, trudnych emocji; film dla starszych dzieci i młodzieży
15+ – dojrzalsza tematyka, wątki przemocy, seksualności, uzależnień
18+ – tylko dla dorosłych widzów
Przykład: USA (MPA)
G (General Audiences) – film dla wszystkich, brak przemocy czy wulgaryzmów
PG (Parental Guidance) – dzieci mogą oglądać z opiekunem; lekka przemoc, emocjonalne sceny
PG-13 – dla widzów powyżej 13 lat; mocniejsze treści, groza, czasem przekleństwa
R (Restricted) – tylko dla dorosłych lub z dorosłym opiekunem (17+)
NC-17 – wyłącznie dla dorosłych (18+)
Jak interpretować kategorie wiekowe?
Kategorie wiekowe to wskazówka, nie zakaz – warto znać kontekst:
Co warto brać pod uwagę przy wyborze filmu, np. animowanego:
- Doświadczenie dziecka – mogą to być osobiste tragedie
- Tematyka filmu – np. „Coco” opowiada o śmierci w łagodny sposób, ale może być trudny dla 5-latka
- Forma przekazu – niektóre filmy animowane poruszają bardzo trudne tematy i tylko sprawiają wrażenie „bajki dla dzieci”
- Towarzystwo dorosłych – wspólne oglądanie pozwala wyjaśnić trudne sceny i emocje
Porady dla rodziców i nauczycieli:
- Nie polegaj tylko na symbolu (np. 7+) – sprawdź opis filmu lub recenzję
- Oglądaj razem z dzieckiem – zwłaszcza nowe filmy, bajki
- Pytaj dziecko o wrażenia – rozmowa po seansie to cenna okazja do budowania relacji
- Zwracaj uwagę na przekaz emocjonalny – nie tylko na przemoc czy język
Pamiętaj jednak, że najlepszym cenzorem zawsze jest świadomy opiekun, który zna swoje dziecko i potrafi wspierać je w odbiorze kultury.
Kilka przykładów filmów i kategorii:
„W głowie się nie mieści” (2015): 0+ (PL), PG (USA), U (UK)
„Coco” (2017): 7+ (PL), PG (USA), PG (UK)
„Spider-Man Uniwersum” (2018): 12+ (PL), PG (USA), PG (UK)
„Walc z Baszirem” (2008): 18+ (PL), R (USA), 18 (UK)
Lubisz filmy animowane? Sprawdź: TOP 5 filmów animowanych ostatnich 10 lat. Pamiętaj, że nie wszystkie są odpowiednie dla małych widzów.
Zdjęcie tytułowe: Kevin Woblick/Unsplash