Orkiestra bez dyrygenta jest jak samolot bez pilota. To on określa kształt wykonywanej kompozycji. Wyznacza tempo i wskazuje wejścia konkretnych instrumentów, śpiewaków. Dzięki precyzyjnym instrukcjom „szefa” muzycy wiedzą, jak mają grać, czy głośniej, ciszej, czy może jak w szaleńczym uniesieniu.
Zresztą posłuchaj tych samych utworów w interpretacji dwóch dyrygentów. Są jakby z innych światów.
Ludwig van Beethoven — „IX Symfonia”
1. Herbert von Karajan (Orkiestra Filharmonii Berlińskiej)
Jeden z najwybitniejszych współczesnych dyrygentów. Dążył do doskonałości zarówno na poziomie techniczncym jak i artystycznym. Jego interpretacje są eleganckie, dynamiczne bogate w brzmienia. W „Odzie do radości”, szczególnie w „Finale”, dyrygent zachowuje niemalże idealną równowagę pomiędzy złożonymi harmoniami a ekspresją dzieła.
2. Leonard Bernstein (Filharmonia Nowojorska)
Kolejny mistrz batuty w świecie muzyki klasycznej. Bernstein do tej samej partytury wniósł o wiele więcej dramatyzmu. „IX Symfonia” w wykonaniu orkiestry pod jego batutą jest pełna pasji. Zwróć uwagę, jak Bernstein szczególnie akcentuje niektóre fragmenty utworu.
Wolfgang Amadeus Mozart — „Requiem”
1. Karl Böhm (Orkiestra Wiedeńska)
Böhm miał niesamowitą zdolność wyciągania głębokich emocji z dzieł Mozarta. Z „Requiem” genialnie wydobył melancholię dzieła, jednocześnie zachowując klarowność i szlachetność brzmień.
2. Nikolaus Harnoncourt (Concentus Musicus Wien)
Harnoncourt preferował wykonania historyczne i autentyczne. W „Requiem” duży nacisk kład na instrumentację typową dla XVIII wieku. W jego interpretacji dzieło Mozarta ma bardziej intymny i surowy charakter.
Gustav Mahler — „II Symfonia”
1. Bernard Haitink (Orkiestra Filharmonii Wiedeńskiej)
Haitink był dyrygentem, który stawiał na spójność i klarowność. Jego interpretacja „II Symfonii” jest pełna powagi.
2. Leonard Bernstein (Orkiestra Filharmonii Nowojorskiej)
„Zmartwychwstanie” w wykonaniu orkiestry pod batutą Bernsteina ma bardziej dramatyczny i ekspresyjny charakter. Nie brakuje w nim także kontrastów. Słychać tu wyraźnie „walkę” pomiędzy życiem a śmiercią.
Czy wiesz, że reakcje fizjologiczne i emocjonalne widzów podczas koncertów muzyki klasycznej synchronizują się? Dowiedz się więcej.
Lubisz słuchać muzyki klasycznej? Sprawdź radiostacje nadające koncerty największych orkiestr pod batutą najwybitniejszych dyrygentów. Pobierz aplikację radiową na telefon, Android Auto lub na Google TV.
Zdjęcie tytułowe, ilustracyjne: Kazuo ota/Unsplash